مواد تنظیم کننده رشد گیاهی (PGR)

پنبه

ازمهمترین گیاهان لیفی صنعتی دنیاست که به لحاظ کاربرد ومصارف متعدد از اهمیت ویژه در اقتصاد ملل دنیا برخورداراست.این اهمیت سبب شده است تاهمه ساله پروژه های تحقیقاتی بیشماری در سطح دنیا در جهت بهبود کیفیت الیاف وعملکردآن صورت میگیرددرکشورمان ایران نیز محققین زیادی در مراکز تحقیقاتی پنبه در ایستگاههای مختلف به این پژوهش ها مشغولند ونتایج بسیار خوبی نیز از محل زحمات این عزیزان بدست آمده که با نگاهی به عملکرد مزارع وکیفیت الیاف بخوبی محسوس است.پنبه گیاهیست که دربین گیاهان زراعی حساسیت ویژه ای به تنشهای محیطی دارد واین تنشها باعث اختلالات رشدی وعملکردی در گیاه پنبه میشوند.یکی از عارضه های مهم در زراعت این گیاه که در اثر عوامل متعددی همچون تنشهای محیطی ومدیریت های ضعیف زراعی ایجاد میشود رشد علفی وبیش از حد شاخ وبرگهای پنبه است که باعث میشود تا رشد زایشی پنبه کمتر شده و گلهای کمتری تبدیل به قوزه شده وقوزه های تشکیل شده هم از رشد کمی برخوردار شوند ودرنتیجه ضمن ناهماهنگی در رسیدن یکنواخت قوزه ها همکیفیت الیاف کم شده وهم از میزان عملکرد در واحد سطح کاسته شود. یکی از راهکارهای قدیمی برای این کار کاکل زنی بود که توسط دست در مزرعه انجام وبا قطح مریستم انتهایی گیاه از رشد طولی جلوگیری میشد ولی در عوض شاخه های جانبی رشد کرده وتقریبا همان میزان انرژی را مصرف میکردند وباز هم چندان هدف اصلی را محقق نمیکرد.

امروزه با ورود ماده شیمیایی مپکوآت کلراید یا هورمون پیکس به مزارع پنبه رشدونمو تنظیم و همه فعالیتهای گیاه بسمت بهبود فاز زایشی وتولید کشیده میشود ودرنتیجه بیشترگلها به قوزه تبدیل شده وبیشتر مواد فتوسنتزی بسمت قوزه ها(مخازن مواد فتوسنتزی)هدایت شده وضمن رشد قوزه ها رسیدگی یکنواخت شده وهم کیفیت وهم کمیت محصول بدست می آید. دراینجا نگاهی مختصر به معرفی این ماده ارزشمند در زراعت پنبه داریم:

پیکس :ماده ای هورمونی است که با تاثیر بر کاهش ترشح اسید جیبرلیک در گیاه پنبه از رشد بی رویه شاخ وبرگ جلوگیری کرده وبا کاهش ارتفاع گیاه یک تعادل طبیعی را بنفع رشد زایشی وتولید قوزه بوجود می آورد.درنگاه دیگر باعث میشود تا نفوذ نور بین کانوپی بهبود یافته وریزش گل وغنچه کمتر شود وغوزه ها با کیفیت بیشت ویکنواختی رسیده و برداشت محصول در یک زمان اتفاق بیفتد وبه آسانی بتوان با ماشین برداشت نمود.افزایش سبزی وطراوت برگها وکوتاه شدن میانگره ها ومحدود شدن رشد ناخواسته شاخه ها وافزایش اندازه وقطر قوزه ها زودرسی قوزه ها وبرداشت آسانتر از مهمترین مزایای استفاده از این هورمون است.

زمان ومیزان مصرف پیکس در زراعت پنبه:در زراعتهایی که امکان آبیاری در تمام فصل رویشی پنبه وجود دارد میتوان پیکس را به نسبت۱تا۱/۵لیتر در هکتار درمرحله شروع گلدهی یا هنگامیکه پنبه رشد فعال داشته وارتفاع آن۵۰تا۷۰سانتیمتراست بکار برد.همچنین در شرایطی که ارتفاع بوته ها۶۰سانتیمتر بوده ومزرعه هنوز گل نداده است نیز میتوان از پیکس استفاده نمود.منظوراز شروع گلدهی زمانیست که ۷تا۱۰عددگل سفید یا زرددر ۱۰مترطول یک ردیف کاشت دیده شوند. در مزارعی که سابقه رشد رویشی زیاد دارند میتوان ازاین هورمون دوبار استفاده نمود ونوبت دوم سه تا چهار هفته پس از نوبت اول است.

قابلیت اختلاط: پیکس با اکثر حشره کش ها وقارچکشها بجز ملاس وحشره کشهای شیرین قابلیت اختلاط دارد. ولی بهتراست همیشه قبل از مصرف در سطح کم استفاده ودرصورت عدم بروز علایم ناهنجار در سطوح وسیع بکار ببریم.پیکس را میتوان توسط سمپاش های پشت تراکتوری بوم دار و پشتی و هواپیما در مزرعه سمپاشی نمود میزان آب مصرفی در هکتار در سمپاشهای زمینی۴۰۰لیتر ودر هوایی۴۰لیتراست.

موارد منع مصرف:درشرایط کم آبی وتنش خشکی در مزرعه ویا گرسنگی گیاه(تنش مواد غذایی) از مصرف پیکس باید خودداری نماییم.

مواد تنظیم کننده رشد گیاهی (PGR)

مواد تنظیم کننده رشد گیاهی قادر به تحریک، تقویت، ترویج و افزایش رشد و نمو محصول هستند. مواد تنظیم کننده رشد گیاهی، آفت کش نیستند، بلکه به عنوان تقویت کننده قدرت رشد حداکثری گیاهان مورد استفاده قرار می گیرند.

مواد تنظیم کننده رشد گیاهی یا PGRs عملکرد متنوعی را در طیف گسترده ای از محصولات و شرایط رشد گیاهان ارائه می دهند، این مواد تنظیم کننده به گونه ای طراحی شده اند که برای دستیابی به موارد زیر در یک برنامه تغذیه گیاهی متعادل گنجانده می شود، مواردی مثل :

• جذب مواد مغذی بهتر
• رشد و توسعه پیشرفته
• پایداری محصول
• حفظ عملکرد محصولات و ثمردهی

مواد شیمیایی مورد استفاده برای اصلاح رشد گیاه مانند افزایش یا کاهش تعداد شاخه ها، تغییر بلوغ میوه یا جهت افزایش شکوفه ها کاربرد دارد. عوامل زیادی بر عملکرد مواد تنظیم کننده رشد گیاهی تاثیر می گذارد که ازآن جمله می توان به جذب مواد شیمیایی توسط گیاه، سن درخت ، زمان رشد گیاهی، شرایط آب و هوایی قبل، حین و بعد از رشد گیاهی اشاره کرد.

تنظیم کننده های رشد گیاه را می توان در پنج کلاس گروه بندی کرد :

• ترکیبات مربوط به اکسین ها
• جیبرلین
• سیتوکینین ها
• اسید ابسزیک
• ترکیبات موثر بر وضعیت اتیلن

پنج گروه تنظیم کننده های رشد گیاهان که در محصولات میوه مورد استفاده قرار می گیرند، شامل :

۱.اکسین ها :

اکسین ها موادی هستند که باعث رشد بیشتر گیاهان و افزایش تعداد شاخه های گیاه می گردد، اما در غلظت های بالا می تواند از رشد جوانه های جانبی گیاه جلوگیری به عمل آورد. اکسین ها علاوه بر اینکه به عنوان تنظیم کننده رشد گیاه مورد استفاده قرار می گیرند، به عنوان علف کش هم کاربرد دارند. علف کش واجد اکسین می تواند در تولیدات میوه، به عنوان یک اکسین مصنوعی به کار برود، که می تواند به جلوگیری از ریزش و رسیدن میوه، پیش از برداشت کمک موثری نماید.

۲.جیبرلین ها :

جیبرلین ها سبب افزایش کشیدگی سلول های گیاهی، رشد ساقه و تنظیم خواب می شوند و جهت بهبود ثبات میوه ها از جمله در افزایش دوره برداشت گیلاس های شیرین و یا بهبود سیب کارآیی دارد.

از جیبرلین ها برای اصلاح مورفولوژی درختان سیب و گیلاس، کنترل تولید توت فرنگی و مدیریت گل دهی گیلاس های ترش نیز استفاده می شود.

۳.سیتوکینین :

سیتوکینین به طور کلی به عنوان یک هورمون تنش شناخته می شود و سبب تقسیم سلولی موثر، رقیق کننده میوه به خصوص سیب کارآیی دارد. به علاوه سیتوکین ها در انشعابات و تحریک شروع جوانه سازی گیاه نیز نقش دارد.

اسید آبسزیک :

اسید آبسزیک، جهت کنترل سیکل خواب و بیداری جوانه های گیاه بسیار کمک کننده بوده و استفاده موثر از آب را در چرخه رشد گیاه در پی دارد.

۴.اتیلن :

اتیلن،توسط گیاهان بلند تولید شده و در فرآیند های رشدی مختلف اثرات متقابلی با اکسین و سایر موتد تنظیم کننده رشد دارد. علاوه بر آن، اکسین باعث انقباض برگ ها و میوه ها شده، از طولانی شدن شاخه ها جلوگیری کرده و از رشد جوانه های جانبی ممانعت به عمل می آورد. در سیب و گیلاس، اتیلن در انتقال میوه از حالت رشد فیزیولوژیک به ثمردهی محصولات نقش موثری را ایفا می کند، بنابراین طول عمر محصولات را با همین مکانیسم افزایش و ارتقا می دهد.

به کارگیری ماهرانه تنظیم کننده های رشد گیاه به صورت عمده پس از جنگ جهانی دوم کلید خورد و در بسیاری از زمینه ها به کمک کشاورزی مدرن آمد، از گلدهی، میوه دهی، جوانه زنی، توقف برگ ریزی و بهبود ثمر دهی تنها بخشی از کاربرد این مواد مفید است اما لازم است تا به صورت هدف دار و با مشورت با متخصصان کشاورزی و کارشناسان شیمی گل و تجربه کشاورران به کار گرفته شود.

- May 26, 2018-

با توجه به الزامات رشد پنبه و اهداف توسعه و تولید، از طریق جوانه زدن بذرها، یک یا چند تنظیم کننده رشد گیاهی در مراحل مختلف رشد چندین بار استفاده می شود، به طوری که برای رسیدن به مقررات هدفمند و منظم از دوره رشد کامل محصول برای دستیابی به هدف افزایش تولید و درآمد.

1. جوانه زنی

به منظور کاهش اثرات نامطلوب هیپوترمی، از جمله تاخیر جوانه زدن و یا باعث پوسیدگی، می تواند تنظیم کننده های رشد گیاه برای سرعت بخشیدن به جوانه زنی و ترویج توسعه کل نهال، نهال و نهال استفاده می شود. به طور کلی، عوامل و روش های زیر می تواند برای افزایش جوانه زنگی بذر استفاده شود:

گیببرلین با غلظت 20 میلی گرم در لیتر محلول اسید گیببرلیک، خیساندن 6 تا 8 ساعت، برداشت و خشک شدن، کاشت.

نیترفنولات سدیم با غلظت 6 میلی گرم در لیتر محلول سدیم نیتروفنولات، خیساندن 6 تا 8 ساعت، برداشت و خشک شدن، کاشت.

DA-6 با 10 ~ 12mg / L غلظت راه حل DA-6 ، خیساندن 6 ~ 8h، حذف و خشک، کاشت.

مپیکات کلرید / PIX . با 200mg / L غلظت محلول کلرید mepiquat، خیساندن 6 ~ 8h، حذف و خشک، کاشت.

یونیکاپازول استفاده از 25 ميلي گرم در ليتر غلظت يونيون ايزازول براي پخت گياهان مي تواند به طور موثر طول دوره گياه پنبه را کنترل کند، ارتفاع گياه پنبه را کاهش مي دهد، ساقه ضخيم و برگ هاي سبز تيره را در قالب دارا بودن نيازهاي گياهي محکم مي کند. تعداد شاخه های میوه و بخش میوه گیاه پنبه افزایش یافت و عملکرد پنبه به طور قابل توجهی افزایش یافت. افزایش تولید 22٪ بود.

احتیاط:

(1) غلظت نباید بیش از حد بزرگ باشد، در غیر این صورت مستعد سمیت است.

(2) فوتون ها (دانه هایی که با اسید سولفوریک از بین می روند) می توانند به طور مناسب برای کاهش غلظت محلول دارو تنظیم شوند و غلظت محلول دارو را می توان به طور مناسب برای دانه های پشم (بذر خالص نشده) افزایش داد.

(3) خیساندن در آب گرم می تواند زمان مناسب را کوتاه کند.

(4) نسبت جرم مایع به بذر نباید کمتر از 1: 1 باشد، به طوری که وقتی بذرها کامل می شوند، دانه ها همه زیر سطح مایع هستند تا اطمینان حاصل شود که مایع دانه به طور یکنواخت جذب می شود.

2. ریشه کن سازی را ارتقا دهید

نفتالان سدیم . استفاده از 10 میلی گرم در لیتر نفتالین اتیک اسید (سدیم) و اسپری برگ در اثر رشد و تکثیر ریشه پنبه تاثیر مثبتی داشت.

3 نهال قوی

وقتی جوانه های پنبه پیوند داده می شوند و پیوند می خورند، به منظور جلوگیری از تشکیل نهال های بلند و ضعیف، بعضی از تنظیم کننده های رشد گیاهی ممکن است پس از ظهور پنبه به اسپری بر روی بذر بذر برای ترویج توسعه سیستم ریشه و افزایش مقاومت پنبه به خشکسالی و سیل. توانایی کنترل اثر نهال های قوی. برنامه خاص به شرح زیر است:

مپیکات کلرید / PIX : پس از ظهور پنبه، با محلول 50 میکروگرم در لیتر Pix ، سطح اسپری سطح برگ دانه. همچنین می توانید در مرحله گیاه آمین رقیق، پنبه بهار 8 تا 10 برگ به 4 تا 5 شاخه میوه استفاده کنید. فصل کوتاه پنبه 3 تا 4 برگ برای جوانه این دوره از زمان، LHM2 با دارو اصلی 4.5-12 گرم، اضافه کردن آب اسپری 150- 225L.

در مرحله نهال، پیکس توسعه سیستم ریشه را ترویج می دهد، نهال های پایدار و قوی را به دست می دهد، شکل دادن به جهت نوع گیاه معقول، باعث افزایش گلدهی اولیه، افزایش مقاومت پنبه به خشکسالی، آسیب سیل، مختصات مدیریت آب و کود، اجتناب از باروری زودرس، آبیاری و ایجاد لک لک. روش استفاده خاص 8 تا 10 برگ پنبه بهار تا 4 تا 5 شاخه میوه است. در طول دوره از 3 تا 4 برگ پنبه کوتاه مدت تا جوانه زدن، LHM2 از داروهای اصلی 4.5 تا 12 گرم پیکسل استفاده می کند و 150 تا 225 لیتر آب برای اسپری اضافه می کند.

DA-6 با 10 تا 12 میلی گرم / L غلظت DA-6 مایع اسپری شده در مرحله گیاهچه 1 یا 2 بار (فاصله 10d)، گیاهان پنبه می توانند قوی باشند، مقاومت را بهبود می بخشند، پایه خوبی برای افزایش تولید بعدی است.

4. کنترل در برابر سقوط، افزایش وزن بول

در روند رشد پنبه، گیاهان و برگ ها عامل مهمی در جوانه زدن و زنگ زدن فیزیولوژیکی هستند. بنابراین، کنترل از دست دادن طولانی مدت جوانه و زنگ زدن، کلید تولید و تولید پایدار و پایدار است.

مپیکات کلرید / PIX . به طور کلی هنگامی که پنبه به راحتی از گل تا گل گل گل می دهد یا زمانی که واضح است که طول آن بیش از حد است، با توجه به شرایط رو به رشد و شرایط آب و هوایی، 97٪ TC Pix می تواند 150 تا 300 میلی گرم / L استفاده شود و آب 15 تا 25 کیلوگرم اضافه می شود برای اسپری برگ. سوسیس های گیاهی بین 15 تا 20 روز، اگر هنوز هم رونق پیدا می کند، می تواند در غلظت بالا اسپری شود.

CCC هنگامی که گیاه پنبه به 6 تا 7 شاخه میوه رشد می کند، اولین دارو با 20 تا 30 میلی گرم در لیتر CCC 50 L اسپری می شود. در مرحله اولیه گیاهان پنبه 30 تا 50 میلی گرم در لیتر CCC استفاده می شود. پس از درمان، ساقه های اصلی به آرامی دراز کشیدند، گیاهان کوتاه بودند، شاخه های میوه ای کوتاه شده بودند، و نوع گیاه جمع و جور شد، که منجر به تهویه و انتقال نور در زمینه، ثبات درازمدت و افزایش فتوسنتز شد. با توجه به آزمایشات، ارتفاع گیاهان پنبه ای تحت درمان با CCC 20-30 سانتی متر پایین تر از شاهد بود، و سطح سوپ میوه 1-7 سانتی متر کوتاه تر از شاهد بود.

گیببرلین بر طبق گزارش ها، با محلول گیببرلین 20 میلی گرم در لیتر، گل زرد که در همان روز باز شده بود و یا زنگ جوان در عرض 3 روز می تواند ریزش زنگ ها را کاهش دهد. با این حال، فقط گیببرلین می تواند از افتادن دانه های پنبه جلوگیری کند و اثر اسپری کل گیاه خوب نیست. علاوه بر این، پوسته ها ضخیم تر می شوند و محتوای نازک کاهش می یابد. تولید را نمی توان در یک منطقه بزرگ اعمال کرد.

Paclobutrazol. پاشیدن 15٪ پودر قابل تمیز کردن پکلووبوترازول 500 بار در مرحله جوانه پنبه به طور واضح می تواند ارتفاع گیاه را کنترل کند. این اثرات آشکارا بر لکه زدن، نشستن روی هلو، افزایش سازمان مکانیکی، افزایش زنگ، افزایش تعداد نقاط، افزایش تولید و افزایش درآمد است. برداشت پنبه این دوره می تواند 5 تا 7 روز قبل از زمان، و کیفیت و نمرات بهبود یافته است.

5. ریزش و زخم شدن

به منظور بهبود تولید مکانیکی و کوتاه کردن چرخه تولید پنبه، مناسب برای تبدیل و استفاده از سموم دفع آفات و رسوب گذاری و پاک کردن پنبه به طور موثر می تواند کیفیت و عملکرد پنبه را که پیش از آن برداشت شده است تضمین کند. بهبود کیفیت و خروجی پنبه ماشین برداشت.

Thidiazuron TDZ . با thidiazuron 50٪ WP اسپری 30 گرم در هر هکتار، بهبود عملکرد و کیفیت برداشت پنبه ماشین را بهتر از اتیلن، اما هزینه کمی بالاتر است.

با تایدیا زورون 50٪ پودر قابل تمیز پاشش 20 گرم + 40٪ اتیفا 90 گرم در هر هکتار بهتر است و با توجه به هزینه، بیشتر گیاهان پنبه در سین کیانگ در حال حاضر از این مخلوط استفاده می کنند.

اتفون استفاده از ئفون برای رسیدن پنبه، انتخاب دوره دارو بسیار مهم است، که عموما بر اساس سه مورد زیر است:

1. اکثر پنبه های پنبه ای که نیاز به رسیدن دارند 70٪ تا 80٪ از دوره زنگ (بیش از 45 روز از گرگرفتگی) می رسند و نباید زودرس باشند، در غیر این صورت آنها کیفیت کیفیت پنبه را تحت تاثیر قرار می دهند.

2. پس از اسپری، حداکثر دما در روزهای 3 تا 5d باید بیش از 20 درجه سانتیگراد باشد. از آنجایی که اتفون در بدن پنبه به بیش از 20 درجه سانتیگراد نیاز دارد تا اتیلن را به سرعت آزاد کند، با توجه به جذب اتفون و نقش نیاز به چندین دایره، نمی تواند خیلی دیر شود، در غیر این صورت بر بلوغ تاثیر خواهد گذاشت اثر

3. به طور کلی می توان در دوره یخبندان (منطقه پنبه شمالی) و یا قبل از برداشت پنبه (منطقه پنبه تکرار شده) 15 ~ 20d کنترل شود. از آنجائیکه شرایط فوق رضایت بخش هستند، اثر رسوب معمولا بعد از 7 روز استفاده از ئفون مشاهده می شود و غلظت پیک های باز افتادگی در طی 10-15 روز اتفاق می افتد. تاریخ اعمال خاص از محل به محل متفاوت است و باید انعطاف پذیر استفاده شود.